İngiltere’de muhalefetten çağrı: “Liz Truss eski başbakanlara verilen ödeneği almamalı”

İngiltere‘de bütün başbakanlara görevi bıraktıkları zaman, eski bir başbakan olarak kamusal faaliyetlerinin masraflarını karşılamak amacıyla Kamu Görevi Masrafları Ödeneği adı altında bir para tahsis ediliyor.

İşçi Partisi lideri Starmer, Truss’ın bu parayı hak edecek kadar görevde kalmadığını söyledi.

BBC’ye konuşan Starmer, “Truss bu ödeneği almamalı. Görevde kaldığı 44 gün içinde bu ödeneğe hak kazanmadı. Geri çevirmeli” dedi.

Liberal Demokrat Parti lideri Ed Davey de aynı görüşü savundu ve “Çoğu insan devleten kesintisiz bir emekli maaşı kazanmak için 35 yıl çalışmak zorunda. 45 günlük bir iş insana sıradan insanların hayat boyu çalışma karşılığında aldıklarından kat kat daha fazla bir emekli maaşı sağlamamalı” diye konuştu.

Benzer görüşler daha önce sendikalar ve sivil toplum grupları tarafından da dile getirilmiş ve başbakana bu ödeneği geri çevirmesi çağrıları yapılmıştı.

Eski başbakan ödeneği nedir ve ne için veriliyor?

İngiltere’de Kamu Görevi Masrafları Ödeneği uygulaması 1991 yılında Margaret Thatcher’ın parti liderliği ve başbakanlıktan istifası ardından yerini alan Muhafazakar Partili Başbakan John Major tarafından başlatıldı.

Maksat, özel hayatında hala aktif olan eski başbakanların, eski başbakan sıfatıyla sürdürecekleri kamusal görevlerin masraflarını karşılamaktı.

Bu masraflar örneğin eski başbakanın kamu hayatındaki özel pozisyonları nedeniyle açık tutacakları ofisin harcamaları, sekreterlerine yapacağı ödemeler ya da yine eski başbakan sıfatıyla yapacağı seyahat ve ziyaretlerdeki harcamalarını kapsıyor. Masrafların belgelenerek talep edilmesi gerekiyor.

Eski başbakanların özel harcamaları ya da parlamento üyesi birer politikacı olarak yürüttükleri siyasi faaliyetlerin masrafları bu ödeneğin kapsamına girmiyor.

İngiltere’de bütün eski başbakanlar, otomatik olarak bu ödeneği kullanma hakkına sahip. John Major, Tony Blair, Gordon Brown, David Cameron ve Theresa May başbakanlıktan ayrıldıktan sonra bu haktan yararlandılar. Boris Johnson’un ödenekten yararlanıp yararlanmadığı bu yılın rakamları yayınlanmadığı için henüz bilinmiyor.

Masraf taleplerinin üst limiti olarak tespit edilmiş olan 115 bin sterlin 2011 yılından bu yana donduruldu ve artmadı.

Eski başbakanlar her zaman bu miktarın tamamını talep etmiyor. John Major ve Tony Blair 2020-2021 mali yılında ödeneğin tamamını kullanırken, Theresa May sadece 57 bin 382 sterlinini aldı.

Görevi bırakan başbakanlar ayrıca bir kereye mahsus olmak üzere yıllık brüt başbakanlık maaşının yüzde 25’i tutarında, tazminat niteliğinde bir ödeme alıyor.

Başbakan maaşının şu anda yılda 79 bin sterlin olduğu düşünülürse bu miktar yaklaşık 19 bin sterlin.